Als je kleding koopt, kijk je vaak naar dingen als kleur, maat, stijl en prijs. Maar minstens zo belangrijk is het materiaal waarvan een kledingstuk is gemaakt. Zeker als je duurzamer wilt shoppen, is het slim om goed te letten op de stof. In dit artikel leg ik je uit wat duurzame materialen precies zijn en welke je beter kunt kiezen (of juist vermijden). Zo weet je waar je op kunt letten tijdens het (online) shoppen.
Wat zijn duurzame materialen?
Als we het hebben over duurzame materialen voor kleding, dan gaat het om de stoffen waarvan kleding is gemaakt. Duurzame materialen zijn stoffen die minder schadelijk zijn voor het milieu en op een milieuvriendelijke manier worden geproduceerd. Denk bijvoorbeeld aan minder waterverbruik, weinig of geen gebruik van pesticiden en chemicaliën, natuurlijke materialen die biologisch afbreekbaar zijn of vegan materialen waarbij geen dierenleed komt kijken.
Je zou denken dat het vooral gaat om hoe milieuvriendelijk iets is, maar het heeft ook veel impact op mensen. Zo werken katoenboeren vaak met giftige chemicaliën en kunnen ze daar ernstig ziek van worden of zelfs vroegtijdig aan overlijden. Duurzaamheid gaat dus niet alleen over het milieu, ook mensen spelen een grote rol.
Of een materiaal duurzaam is, hangt van veel factoren af. Het is dus best lastig om precies te bepalen wat wel en niet duurzaam is. Een materiaal kan vegan zijn, maar toch volledig synthetisch en dus niet milieuvriendelijk. En ook materialen die duurzamer zijn, hebben vaak voor- en nadelen. Ingewikkeld! Om het je wat makkelijker te maken, heb ik hieronder een lijstje met duurzamere materialen toegevoegd en vertel ik je welke materialen je beter kunt vermijden.
Biologisch katoen
Katoen is een natuurlijk materiaal dat wordt gemaakt van de katoenplant. Bij regulier katoen is er veel water nodig en worden er veel pesticiden en chemicaliën gebruikt. Niet alleen slecht voor het milieu, maar ook voor de mensen die het verbouwen.
Biologisch katoen is een stuk duurzamer. Het wordt geteeld zonder chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest en is daardoor beter voor mens en natuur. Biologische landbouw helpt bovendien de biodiversiteit en houdt de bodem gezonder. Wel is het goed om te weten dat ook biologisch katoen veel water kan verbruiken, al verschilt dat per regio. In sommige gebieden wordt er vooral gebruikgemaakt van regenwater, wat dan weer een stuk duurzamer is. Ook vind ik biologisch katoen heel zacht en fijn aanvoelen, het is een heel fijn materiaal om te dragen.
Wil je zeker weten dat je te maken hebt met echt biologisch katoen? Let dan op keurmerken zoals GOTS (Global Organic Textile Standard).
Gerecycled katoen
Gerecycled katoen is ook een mooi alternatief. Hierbij wordt oud textiel of afgedankte kleding opnieuw gebruikt. Dat scheelt grondstoffen, water en pesticiden, want er hoeven geen nieuwe katoenplanten te worden geteeld.
Het nadeel is wel dat katoenvezels bij recycling vaak korter worden, waardoor ze soms gemengd moeten worden met nieuwe vezels om de kwaliteit te behouden. Ook is niet elk kledingstuk geschikt voor recycling, bijvoorbeeld omdat het gemixt is met synthetische materialen. Toch is dit een goede manier om afval te verminderen en de levensduur van katoen te verlengen.
Biologisch linnen
Linnen wordt gemaakt van vlas, een plant die vooral in Europa groeit. Het is een natuurlijk materiaal dat biologisch afbreekbaar is en van zichzelf al een lagere milieu-impact heeft dan katoen. Voor de teelt van vlas is minder water en land nodig, en vaak zijn er helemaal geen bestrijdingsmiddelen nodig.
Als je kiest voor biologisch linnen weet je zeker dat er geen chemische middelen zijn gebruikt. Dat maakt het nog een stapje duurzamer.
Lyocell (Tencel)
Lyocell (ook wel bekend onder de merknaam Tencel) is een natuurlijke vezel die wordt gemaakt van houtpulp, vaak van eucalyptusbomen uit duurzaam beheerde bossen. De productie is milieuvriendelijk, omdat het oplosmiddel en water dat nodig is grotendeels wordt hergebruikt. Het materiaal is biologisch afbreekbaar, voelt zacht aan, is sterk en ademt goed. Daardoor is het niet alleen duurzaam, maar ook fijn om te dragen.
Hennep
Hennep komt van de hennepplant en is misschien wel een van de duurzaamste materialen die er is. De plant groeit snel, heeft nauwelijks water nodig en er zijn geen pesticiden nodig. Ook groeit hennep goed in Europa, wat betekent dat het vaak minder ver hoeft te reizen.
Hennepvezels zijn sterk en slijtvast, dus kleding van hennep gaat lang mee. Het kan in het begin wat stug aanvoelen, maar wordt juist zachter naarmate je het vaker draagt en wast.
Gerecycled polyester
Polyester is een synthetisch materiaal dat wordt gemaakt van aardolie. Het is het enige materiaal in dit lijstje dat niet natuurlijk en dus niet biologisch afbreekbaar is. Ook komen er tijdens het wassen microplastics vrij die in het water terechtkomen. Niet zo duurzaam dus.
Wil je toch graag polyester dragen? Gerecycled polyester is dan een iets beter alternatief. Hierbij worden bijvoorbeeld PET-flessen of oude kleding omgezet in nieuwe vezels. Dat scheelt grondstoffen en energie. Maar ook bij deze variant komen microplastics vrij, dus als je dat echt wilt vermijden, kun je beter kiezen voor natuurlijke materialen.
Welke materialen kun je beter vermijden?
Sommige materialen kun je als je duurzaam wilt shoppen beter links laten liggen. Denk aan conventioneel katoen, polyester, acryl, nylon en PVC. Deze worden vaak geproduceerd met schadelijke stoffen en zijn meestal niet biologisch afbreekbaar. Gelukkig zijn er genoeg fijne en duurzamere alternatieven die niet alleen beter zijn voor mens en milieu, maar ook vaak lekkerder zitten en langer meegaan.
Tot slot wil ik graag nog benoemen dat een kledingstuk gemaakt van een duurzaam materiaal, niet per se duurzaam is. Ook arbeidsomstandigheden, eerlijke lonen en hoe het kledingstuk geproduceerd wordt spelen een grote rol. Een fast fashion merk kan biologisch katoen gebruiken, maar de kleding toch onder slechte omstandigheden laten maken.
Wil je kleding kopen die zowel van duurzame materialen is gemaakt als onder eerlijke omstandigheden? In het duurzame merkenoverzicht vind je een lijst aan merken waar je met een goed gevoel kunt shoppen.
